
Odczuwasz ból i pieczenie w jamie ustnej? Masz problemy z jedzeniem? Zauważyłeś biały nalot? Prawdopodobnie masz aftę. Schorzenie to nie jest niebezpieczne, ale bywa bardzo uciążliwe, gdy powraca. Skąd biorą się afty i jak sobie z nim poradzić? W tym artykule odpowiem na najważniejsze pytania związane właśnie z tą chorobą.
Co to są afty?
Afty są najczęściej schorzeniem nawracającym. Profesjonalnie nazywa się je Recurrent Aphthous Stomatitis (RAS), czyli aftami nawrotowymi. Są to niewielkie, owalne lub okrągłe i z reguły dosyć bolesne owrzodzenia, lub ubytki zlokalizowane na błonie śluzowej policzków, warg, języka, czy podniebienia miękkiego. Bardzo często pokrywa je biały nalot i otacza czerwona obwódka. Z kolei ich dno wyściela szara lub żółta tkanka. Powstanie afty poprzedzone jest pieczeniem lub mrowieniem miejsca, w którym pojawia się nadżerka.
Skąd się biorą afty? Zła higiena jamy ustnej.
Etiologia afty nawrotowej nie jest do końca znana. Przeprowadzone liczne badania nie doprowadziły do wyodrębnienia drobnoustrojów, które mogłyby odpowiadać za powstanie tej choroby. Dlatego też nie traktuje się jej jako choroby zakaźnej czy infekcyjnej. Wykazano jednak związek pojawiania się aft z różnymi czynnikami rodzinnymi i genetycznymi, takimi jak delikatna błona śluzowa, nieodporna na urazy mechaniczne, niedobory witamin grupy B, kwasu foliowego czy żelaza. A także z nietolerancją pomidorów, orzechów, glutenu i innych czynników alergicznych. Ogromne znaczenie ma także stres, przemęczenie, zaburzenia układu nerwowego i spadek odporności. Istotne są także zaburzenia hormonalne w szczególności u kobiet przed menstruacją, kiedy to poziom progesteronu jest zdecydowanie obniżony. Wreszcie bardzo istotna sprawa – higiena jamy ustnej. Zła higiena jamy ustnej zwiększa prawdopodobieństwo powstania aft. Dbajmy więc o higienę i jej jakość.
Na schorzenia te cierpi od 10 do 25% populacji. Mogą pojawić się już w dzieciństwie i częściej dotyczą kobiet. Afty goją się samoistnie w ciągu kilku dni, jednak ze względu na ich charakter nawrotowy mogą pojawiać się co kilka tygodni czy miesięcy.
Afty – rodzaje
Możemy wyróżnić trzy główne typy aft:
- Afty małe, tzw. afty Mikulicza – małe (2-4 mm), owalne nadżerki otoczone czerwoną obwódką. Goją się po 6-10 dniach, nie pozostawiają blizn i nawracają co 1-4 miesiące.
- Afty duże, tzw. afty Shuttona – znane także jako nawracające okołogruczowe martwicze zapalenie błony śluzowej. Mają 1-3 cm średnicy, występują najczęściej pojedynczo, lecz zdarza się, że pojawia się kilka naraz. Mają zdecydowanie cięższy przebieg. Goją się wolniej: 10-40 dni i często zostają po nich blizny.
- Afty opryszczkopodobne – występują głównie u starszych kobiet. Pojawiają się jako liczne pęcherzyki (20-50) zmieniające się w niewielkie nadżerki. Są małe, mają 1-3 mm średnicy. Mogą jednak rosnąć i łączyć się ze sobą w jedną dużą zmianę.
Potrzebny stomatolog?
Choć afty często goją się samoistnie, to warto skorzystać z porady specjalisty. Stomatolog na podstawie oględzin stwierdzi, czy faktycznie mamy do czynienia z aftą i zleci odpowiednie środki, które przyspieszą gojenie.
Najczęściej stosuje się terapię miejscową i ogólną. Nie ma jednak określonego schematu działania. Wszystko zależy od tego, jaki rodzaj afty zdiagnozuje nasz stomatolog oraz przyczyn, które je powodują. Jeżeli mówimy o RAS, to niestety nie możemy liczyć na całkowite wyleczenie. Jesteśmy w stanie jednak zminimalizować wysiewy i ukoić ból oraz zmniejszyć dyskomfort. Na początku stomatolog wyeliminuje czynniki, które drażnią błonę śluzową oraz zleci skontrolowanie metod szczotkowania i akcesoriów używanych do czyszczenia jamy ustnej. Zweryfikuje również naszą dietę, by wykluczyć produkty, które nas uczulają.
Na łagodne afty zastosujemy preparaty przyspieszające gojenie, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Natomiast w przypadku ciężkich aft nawrotowych warto wykonać morfologię krwi, by sprawdzić poziom żelaza i witamin z grupy B.
Apteki oferują wiele produktów, które stomatolog może zlecić pacjentowi, by uśmierzyć ból i przyspieszyć gojenie. Ponadto przy aftach nawracających warto zaopatrzyć się w pasty, które nie zawierają SLS oraz SDS. Zaleca się także lekką dietę bogatą w produkty półpłynne i unikanie ostrych i kwaśnych potraw. Mogą one bowiem nasilać ból.
Co na afty? Przede wszystkim higiena jamy ustnej. Jak nie? Stomatolog wie.
Drodzy czytelnicy. Poznaliśmy dziś rodzaje aft i przyczyny ich powstawania. Dowiedzieliśmy się także, że istnieje wiele czynników, przez które one powstają i że nie ma jednego konkretnego schematu działania. Pamiętajmy, że najważniejsza jest dokładna i dobra higiena jamy ustnej. Jeżeli pomimo tego pojawiają się u nas afty, nasz stomatolog powinien zlecić odpowiednie badania, by znaleźć przyczynę oraz preparaty, by ułatwić nam życie. I najważniejsze – stomatolog to nasz przyjaciel, nie wróg.
Skomentuj ten wpis
Skomentuj ten wpis