Zaniedbywanie oczyszczania protez może prowadzić do dyskomfortu podczas jej używania oraz do wielu zmian chorobowych w jamie ustnej. Dlatego nieodłącznym elementem leczenia jest zapoznanie pacjenta z zasadami higieny. Poniżej prezentujemy proces oczyszczania protez i jamy ustnej.
Badania dowodzą, że przeciętny Polak bardzo mało wie o potrzebie utrzymania higieny jamy ustnej. Dlatego po otrzymaniu uzupełnienia protetycznego niewiedza ta przekłada się na higienę protez. Często jest to związane z wiekiem pacjentów użytkujących protezy, a co za tym idzie – z ich ograniczoną sprawnością fizyczną i chorobami ogólnymi. Stan higieny jamy ustnej pacjentów w podeszłym wieku i ich protez jest w większości bardzo niezadowalające. Subiektywna ocena higieny jamy ustnej i protez dokonywana przez pacjenta w większości przypadków znacznie odbiega od obiektywnej oceny dentysty.

Konsekwencje braku prawidłowej higieny protezy

Użytkowanie uzupełnień protetycznych, zwłaszcza osiadających, o rozległej płycie, stwarza niefizjologiczne warunki w  środowisku jamy ustnej. Dochodzi do zaburzeń w metabolizmie tkankowym i ograniczeń w dostępie tlenu do błony śluzowej. Płyta protezy, głównie całkowitej górnej, utrudnia samooczyszczanie za pomocą śliny, a wzrost temperatury (złe przewodnictwo cieplne akrylu) i wilgotności predysponują di rozwoju bakterii i grzybów. zaniedbania w higienie jamy ustnej i protez prowadzą do zalegania resztek pokarmowych stanowiących doskonałą pożywkę dla bakterii i grzybów oraz gromadzenia się płytki protez. Płytka protez tworzy się głównie w ciągu dnia, w okresach między posiłkami. W przypadku całodobowego użytkowania protezy znaczna ilość płytki powstaje podczas wypoczynku nocnego.

Zaleganie płytki protez jest jednym z czynników powodujących powstawianie stomatopatii, czyli zmian na błonie śluzowej jamy ustnej przyczynowo związanych z użytkowaniem protez stomatologicznych. Mają one charakter przewlekłego zapalenia, infekcji grzybicznej, przerostu lub subiektywnego odczucia pieczenia. Prawidłowe oczyszczanie protez zabezpiecza przed odkładaniem się płytki protez i w związku z tym zapobiega uszkodzeniom błony śluzowej oraz rozwojowi przewlekłych chorób.

Z powodu wymienionych przyczyn ważne jest, aby wizytę, w czasie której pacjent otrzymuje gotową protezę, zakończyć instruktażem higieny jamy ustnej i nowej protezy. Pacjent musi mieć świadomość pewnych niedogodności, powinien też wiedzieć, że niektóre dolegliwości są przejściowe. Konieczne jest, aby miał poczucie pełnej opieki za strony lekarza. Pacjent opuszczający gabinet powinien być zaopatrzony w ustną, a najlepiej w pisemną informację o higienie protezy i terminie wizyty kontrolnej.

Higiena jamy ustnej i uzupełnień protetycznych ruchomych

Metody oczyszczania uzupełnień protetycznych można podzielić na dwie grupy mechaniczne i chemiczne. Najlepsze rezultaty osiągamy łącząc obydwie metody.

Oczyszczanie mechaniczne

Po każdym posiłku protezy powinny być wyjęte z jamy ustnej i dokładnie oczyszczone pod strumieniem bieżącej wody. Badanie wskazują, że częstość mycia protez w ciągu dna ma znaczący wpływ na intensywność odkładania się płytki. Do oczyszczania powinny być używane specjalne szczoteczki. Mają one dwie grupy włosia z obu stron trzonka. Oczyszczanie powinno trwać od 2 do 5 minut. Można też używać szczoteczki do mycia rąk. Na szczoteczkę nakładamy pastę do protez, która dzięki odpowiedniemu składowi działa antybakteryjnie, zapewnia higieniczną czystość i świeżość protezy, nie rysuje jej powierzchni. Jest to istotne ponieważ zwykłe pasty do czyszczenia zębów zawierają środki ścierne powodujące nadmierną abrazję powierzchni zębów akrylowych protezy. Można też używać zwykłego, nieperfumowanego mydła do rąk.

Oczyszczenia chemiczne

Dodatkowo kilka razy w tygodniu powinny być stosowane środki enzymatyczne i dezynfekujące, jak tabletki, proszki, żele. Zastosowanie tych preparatów powinno odbywać się zgodnie z instrukcją. Działanie tabletek (Protefix Higiena, Corega Tabs, Fittydent) oparte jest na związkach uwalniających wolny tlen cząsteczkowy, który dezynfekuje protezę i usuwa ewentualne przebarwienia. Wkładamy jedną tabletkę czyszczącą lub wsypujemy połowę łyżeczki proszku do szklanki w połowie napełnioną letnią wodą. Następnie do roztworu wkładamy protezę na około 15 minut tak, by była całkowicie zanurzona. Po 15 minutach wyjmujemy protezę i płuczemy ją dokładnie pod bieżącą wodą.

Po wstępnym procesie adaptacyjnym (3 – 4 doby) należy bezwzględnie wyjmować protezy z jamy ustnej na noc i po oczyszczeniu przechowywać w suchym miejscu. Nie można jej przechowywać w wodzie, gdyż powoduje to rozwój grzybów drożdżopodobnych. Na zalecenie lekarza protezy mogą być przechowywane w roztworach antyseptycznych jednorazowego użytku.

Higiena protez częściowych

Zasady postępowania z protezami częściowymi nie odbiegają zasadniczo od tych dotyczących protez całkowitych z uwzględnieniem dokładanego oczyszczania elementów dodatkowych jak klamry czy peloty. Należy zwrócić uwagę na pozostałe w jamie ustnej zęby i dokładnie oczyszczać je szczoteczkami i pastami. Bardzo skuteczne w tych przypadkach są szczoteczki międzyzębowe i jednopęczkowe stosowane w celu doczyszczenia powierzchni zębów stykających się z protezą i pasty ze zwiększoną zawartością fluoru.
Źródło: Twój Przegląd Stomatologiczny

Skomentuj ten wpis